به نقل از «تابناک»

سال کبیسه چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۹ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۳۲۲۳۰

به گزارش «تابناک»، ما سال کبیسه را به کار می بریم تا بتوانیم تقویم خود را با فصل های سال هماهنگ سازیم. روز کبیسه در تقویم شمسی یا میلادی، می تواند تاریخ را هماهنگ با تغییر فصل های زمین وفق دهد.

در ادامه مطلب به شرح کامل سال کبیسه در تقویم خورشیدی و میلادی می پردازیم، همچنین جدول فهرست سال های کبیسه را در اختیار قرار داده ایم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سال کبیسه چیست؟

تقویم هجری شمسی بر اساس مدت سال شمسی حقیقی است که تعداد شبانه‌روزهای آن عدد صحیحی نیست، اما در زندگی روزمره از سال شمسی عُرفی که تعداد شبانه‌روزهای کاملی دارد، استفاده می‌کنیم. برای حل این تناقض، تقویم‌نویسان از مقدار غیرصحیح شبانه‌روز سال شمسی حقیقی (حدود 6 ساعت) صرف‌نظر می‌کنند و سال 365 شبانه‌روزی را «سال عادی» در نظر می‌گیرند؛ اما هر 4 یا 5 سال یک‌ بار، جمع مقادیر غیرصحیح سال‌های شمسی حقیقی از 1 روز بیشتر می‌شود؛ در چنین شرایطی، یک روز به آخر سال مورد نظر اضافه می‌کنند و آن سال 366 شبانه‌روزی را «سال کبیسه» (به انگلیسی leap year) می‌نامند.

لیست سال های کبیسه

برای اینکه متوجه بشویم آخرین سال کبیسه کی بوده است یا کدام سالها کبیسه بودند به جدول سال های کبیسه شمسی و میلادی زیر توجه کنید:

سال کبیسه شمسی	سال میلادی
1415	2036
1411	2032
1407	2028
1403	2024
1399	2020
1395	2016
1391	2012
1387	2008
1383	2004
1379	2000
1375	1996
1370	1991
1366	1987
1362	1983
1358	1979
1354	1917
1350	1971
1346	1967
1342	1963
1337	1958
1333	1954
1329	1950
1325	1946
1321	1942
1317	1938
1313	1934
1309	1925
1300	1921

ماه اسفند سال کبیسه در تقویم شمسی به جای 29 روز 30 روز می باشد. در تقویم میلادی نیز، ماه فوریه به جای 28 روز، 29 روز دارد و این اتفاق هر چهار سال یک بار رخ می دهد.

فرمول محاسبه سال کبیسه شمسی

در گاه‌شماری جلالی که پایه اساسی تقویم هجری شمسی محسوب می‌شود، از دوره‌ای 128 ساله برای برقراری کبیسه‌های صحیح استفاده می‌شود؛ زیرا حاصل‌ضرب 128 در 0.00781 روز مقداری بسیار نزدیک به 1 شبانه‌روز کامل است:

 0.99968 =0.00781 × 128

اگر سال‌های گاهشماری را 365 شبانه‌روز درنظر بگیریم و هر 4 سال یک‌بار کبیسه بگیریم، در هر دوره 128 ساله باید یک روز از طول یکی از سال‌های کبیسه را حذف کرد تا طول سال متوسط سال‌های گاهشماری با طول متوسط سال‌های حقیقی خورشیدی برابر شود. منجمان ایرانی برای حذف این یک روز اضافی، شیوه بسیار هوشمندانه‌ای را مطرح کرده‌اند که به شرح زیر است:

در هر 4 سال، یک سال کبیسه است و پس از شش یا هفت بار کبیسه 4 ساله، یک‌ بار کبیسه پنج ساله اتفاق بیفتد.

بنابراین حذف یک روز اضافی به تدریج در طول دوره 128 ساله انجام خواهد شد. در واقع هر دوره 128 ساله شامل یک دوره 29 ساله و سه دوره 33 ساله خواهد بود. تقویم هجری شمسی تنها تقویمی است که علاوه بر کبیسه‌های چهارساله، دارای کبیسه‌های پنج ساله نیز هست.

سیستم کبیسه‌ گیری تقویم جلالی سیستم کبیسه‌گیری تقویم جلالی برپایه مقادیر متوسط برای سال هجری شمسی است و این درحالی است که عوامل بسیاری در حرکت سالانه زمین نقش دارند که طول سال را حدود 30 دقیقه تغییر می‌دهد. از سوی دیگر، بررسی 1531 سال هجری شمسی ( 32- تا 1498) مشخص کرده که علاوه بر دوره‌های 29 و 33 ساله، دوره 37 ساله (شامل 8 کبیسه 4ساله و یک کبیسه 5ساله) نیز رخ می‌دهد و ترتیب و توالی آن‌ها نیز از قاعده منظمی پیروی نمی‌کند. امروز که با وجود رایانه‌ها و ابررایانه‌ها می‌توان محاسبات سنگین نجومی را در زمانی اندک انجام داد، روش بهتری برای کبیسه‌گیری پیشنهاد شده است. این روش که قاعده نوروز تحویلی نام دارد، به این شرح است که لحظه تحویل سال و ظهر حقیقی را برای نصف‌النهار رسمی ایران (52.5 درجه در شرق نصف‌النهار گرینویچ) محاسبه و با یکدیگر مقایسه می‌کنیم. از آن‌جا که می‌خواهیم ساعت صفر بامداد روز اول فروردین کمتر از 12 ساعت با تحویل سال فاصله داشته باشد، تنها دو حالت می‌تواند اتفاق بیفتد: حالت اول: لحظه تحویل سال قبل از لحظه ظهر حقیقی نصف‌النهار مرکزی ایران اتفاق می‌افتد. در این‌صورت همان تاریخ لحظه تحویل سال به عنوان نوروز در نظر گرفته می‌شود و لحظه تحویل سال همیشه 1 فروردین سال مورد نظر اتفاق می‌افتد.

حالت دوم: لحظه تحویل سال درست در لحظه ظهر حقیقی یا بعد از لحظه ظهر حقیقی نصف‌النهار مرکزی ایران اتفاق می‌افتد. در این‌صورت فردای تاریخ لحظه تحویل سال به عنوان نوروز لحاظ می‌شود و لحظه تحویل سال در 29 یا 30 اسفند اتفاق می‌افتد.

کبیسه میلادی

هر سالِ کره زمین؛ یعنی مدت زمانی که لازم است زمین یک بار به دور خورشید بچرخد، 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 47 ثانیه است. اما در تقویم ها یک سال با 365 روز ثبت شده و ساعات و دقایق اضافی در نظر گرفته نشده است. برای حل این مشکل، در تقویم ها در هر چهار سال یک روز به ماه فوریه اضافه می شود تا زمان واقعی و روزهای تقویم هماهنگ شوند و از جابه جا شدن ماه ها و فصل ها در طول زمان جلوگیری شود. اما در تقویم میلادی، چرا این روز به ماه فوریه اضافه می شود؟

قرن‌ها پیش، طول سال شمسی حقیقی را دقیقا 365 شبانه‌روز و 6 ساعت (365.25 شبانه‌روز) حساب کرده بودند. ژولیوس سزار، امپراتور روم، نخستین کسی است که سیستم کبیسه‌گیری در هر 4 سال را تدوین کرد تا گاه‌شماری با رویدادهای طبیعی منطبق بماند. اما از آن‌جا که مقدار متوسط سال شمسی حقیقی 365.24219 شبانه روز است، اختلاف اندک0.00781 شبانه‌روز بین سال گاهشماری و سال خورشیدی پدیدار می‌شود که این خطا در بازه‌‌های طولانی قابل توجه خواهد بود.

زمانی که جولیوس سزار تقویم خود را معرفی کرد، در آن ماه فوریه 30 روز داشت، ماه جولای که به افتخار وی نامگذاری شده بود، دارای 31 روز بود و ماه آگوست که به افتخار سزار آگوستوس نامگذاری شده بود، تنها 29 روز داشت. پس از به سلطنت رسیدن سزار آگوستوس، وی دو روز به ماه آگوست اضافه کرد تا روزهای آن با ماه جولای برابر شود. برای جبران این دو روز، ماه فوریه 28 روزه شد. با توجه به این که ماه فوریه کمترین روزها را دارد، در سال های کبیسه، یک روز به این ماه اضافه می شود. اما افزودن یک روز به تقویم، کار دقیقی نیست و در واقع با این کار، مدت زمان سپری شده در هر چهار سال چند ساعت بیش از مجموع زمان موردنیاز برای 4 بار چرخش زمین به دور خورشید است و این چند ساعت با گذشت قرن ها مشکل ساز می شود. به همین علت در تقویم میلادی هر چهار سال، یک سال کبیسه وجود دارد؛ به غیر از سال هایی که عدد آن ها هم بر 100 و هم بر 400 قابل تقسیم است. برای مثال سال 2000 کبیسه نبود، اما سال 1700‏، 1800 و 1900 میلادی کبیسه بودند. در تقویم ایرانی برای حل این مشکل در هر 33 سال، 8 سال کبیسه در نظر گرفته شده است.

خطای تقویم میلادی

چنین خطایی برای تقویم میلادی روی داد. در زمان سزار، نوروز مقارن با 21 مارس اتفاق می‌افتاد؛ اما به دلیل سیستم اشتباه کبیسه‌گیری، تقویم گاه‌شماری آرام آرام از تقویم حقیقی عقب افتاد؛ طوری‌که در سال 1582 میلادی مقارن با دوره پاپ گریگوری سیزدهم، نوروز در 10 مارس اتفاق می‌افتاد. برای تصحیح این خطا، پاپ دستور داد سال 1582 میلادی 10 روز زودتر تمام شود (یعنی در تقویم آن سال، دسامبر به جای 31 روز، 21 روز بیشتر نداشت و به جای 22 دسامبر، 1 ژانویه اعلام شد) و ضمن تصحیح سیستم جدید ماه‌های میلادی، روش جدیدی برای کبیسه‌گیری اعلام شود.

این سیستم جدید بدین ترتیب بود که اگر شماره سال میلادی بر 4 بخش‌پذیر باشد، آن سال کبیسه است و فوریه آن 29 روزه خواهد بود؛ اما اگر دو رقم سمت راست صفر باشد، آن سال به شرطی کبیسه است که شماره سال بر 400 بخش‌پذیر باشد. بدین ترتیب، سال 1900 کبیسه نیست، ولی سال 2000 کبیسه خواهد بود. با این سیستم جدید، در هر دوره 400 ساله به جای 25 سال کبیسه، 22 سال کبیسه حساب خواهد شد. اما حتی با این قاعده ساده و هوشمندانه، باز هم تقویم میلادی تا 1 روز نسبت به رویدادهای طبیعی اختلاف خواهد داشت؛ به عبارت دیگر، هرچند نوروز معمولا در 21 مارس اتفاق می‌افتد، اما بعضی سال‌ها نوروز در 20 مارس و بعضی سال‌های دیگر در 22 مارس اتفاق می‌افتد.

باورهای سال کبیسه میلادی بازی های المپیک تابستانی همواره در سال های کبیسه برگزار می شوند. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال های کبیسه برگزار می شود. در یونان تصور بر این است که ازدواج در سال کبیسه بد یُمن است و معمولا زوج های جوان از این کار اجتناب می کنند. در سال های کبیسه کارمندان یک روز بیشتر کار می کنند، اما دستمزد اضافی برای آن دریافت نمی کنند. روز 29 فوریه، به عنوان روز بیماری های خاص نامگذاری شده است.

منبع: آسمونی

منبع: تابناک

کلیدواژه: تیم ملی فوتبال ایران حسن روحانی قیمت بنزین آتش سوزی بیمارستان گاندی جشنواره فیلم فجر سال کبیسه کبیسه سال نو تیم ملی فوتبال ایران حسن روحانی قیمت بنزین آتش سوزی بیمارستان گاندی جشنواره فیلم فجر سال های کبیسه تقویم میلادی چهار سال ماه فوریه شبانه روز سال کبیسه هجری شمسی یک روز آن سال سال یک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۳۲۲۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قیمت گذاری پرونده زمینهای تغییر کاربری یافته در آمل

 

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مازندران، ‌‌مدیر جهاد کشاورزی آمل با اشاره به برگزاری جلسه کمیسیون تقویم در شهرستان آمل، از ارزیابی و قیمت گذاری ۲۰۰ فقره پرونده تغییر کاربری اراضی در جلسه کمیسیون تقویم این شهرستان خبر داد.

مهرداد فولاد افزود: جلسات این کمیسیون بر اساس دستورالعمل نحوه تقویم و ارزیابی اراضی زراعی و باغ‌ها موضوع قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها برگزار می‌شود.

فولاد تصریح کرد: این جلسه با حضور نمایندگان فرمانداری و اقتصاد و دارایی برگزار و ۲۰۰ فقره پرونده ساخت و ساز غیرمجاز و یک فقره پرونده ساخت و ساز مجاز قیمت‌گذاری شد.

وی گفت: تصمیمات این کمیسیون در قیمت‌گذاری اراضی، ملاک عمل کمیسیون در پرداخت عوارض موضوع ماده ۲ و آرای مراجع قضایی در پرداخت جرائم نقدی قانون قرار می‌گیرد.